Câu 46:
Hãy phân tích quan điểm của Hồ Chí Minh về vai trò, vị trí của Đạo đức.
Trả lời
:
Quan niệm về vai trò ,vị chí của đạo đức cách mạng:
Đạo đức là một trong
những vấn đề quan tâm hàng đầu của Hồ Chí Minh đối với sự nghiệp cách mạng Việt
Nam, chúng ta phải đem hết tinh thần và lực lượng ra phấn đấu, phải tu dưỡng,
rèn luyện đạo đức cách mạng.
Hồ Chí Minh luôn quan
tâm đến vấn đề đạo đức và giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên.
Đảng phải chăm lo giáo dục đạo đức cho thanh niên, đào tạo họ thành những người
kế thừa xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”.
Đạo đức được xem xét
trên cả hai phương diện lý luận và thực tiễn. Vai trò của đạo đức cách mạng là
to lớn, Hồ Chí Minh coi đạo đức là nền tảng của người cách mạng, cũng giống như
gốc của cây, ngọn nguồn của sông, của suối. Như đối với con người, sức có mạnh
mới gánh được nặng và đi được xa. Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng mới
hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng. Bởi lẽ con đường đi đến độc lập dân tộc và
CNXH là con đường dài, đòi hỏi sự phấn đấu không ngừng của mỗi người, mỗi thế
hệ và nhiều thế hệ nối tiếp nhau. Chăm lo cái gốc, cái nguồn, cái nền tảng ấy
là công việc thường xuyên của toàn Đảng, toàn dân, của mỗi gia đình và mỗi
người trong xã hội ta.
Đạo đức là gốc, là nền
tảng vì nó liên quan tới Đảng cầm quyền. Nguy cơ của đảng cầm quyền đó là sự
sai lầm về đường lối, suy thoái về đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên.
Đảng cầm quyền lãnh đạo xã hội, nếu cán bộ đảng viên không tu dưỡng đạo đức thì
mặt trái của quyền lực có thể làm tha hoá con người. Vì thế, Hồ Chí Minh cho
rằng “Đảng là đạo đức, là văn minh”.
Vai trò của đạo đức còn
thể hiện là lòng cao thượng của con người. Mỗi người có công việc, tài năng, vị
trí khác nhau… nhưng ai giữ được đạo đức cách mạng thì là người cao thượng.
- Các thế hệ người Việt Nam Nam
- Tư tưởng đạo đức và
bản thân đạo đức của Hồ Chí Minh là kết tinh đạo đức của dân tộc, của nhân
loại. Hồ Chí Minh là điểm rực sáng về đạo đức đối với thế giới và đối với Việt Nam
Theo Lênin, “đạo đức là những gì góp phần phá huỷ xã hội
cũ của bọn bóc lột và góp phần đoàn kết tất cả những người lao động chung quanh
giai cấp vô sản đang sáng tạo ra xã hội mới của những người cộng sản.”
Hồ Chí Minh cho rằng,
Đảng “là đạo đức, là văn minh”, thì mới hoàn thành sứ mệnh lịch sử vẻ vang của
mình. Đảng Cộng sản phải tiêu biểu cho trí tuệ, danh dự, lương tâm của dân tộc
mình và của thời đại. Trí tuệ là sự hiểu biết đúng đắn về CNMLN, tri thức hiện
đại của nhân loại, thực tiễn Việt Nam và thế giới, những quy luật phát triển
của cách mạng Việt Nam, những hiểu biết để đưa sự nghiệp cách mạng đến thắng
lợi. Đạo đức là những phẩm chất mà con người cần có để tham gia vào cuộc đấu
tranh cho độc lập dân tộc và CNXH. Muốn làm cách mạng thì con người cần có tâm
trong sáng, đạo đức cao đẹp đối với giai cấp công nhân, nhân dân lao động, với
cả dân tộc. Cái tâm ấy phải thể hiện trong các mối quan hệ xã hội hằng ngày với
dân, với nước, với đồng chí, đồng nghiệp, với mọi người chung quanh mình. Phải
có tâm, có đức mới giữ được CNMLN và đưa chủ nghĩa MLN vào trong cuộc sống.
Hồ Chí Minh cũng quan
tâm giáo dục đạo đức cho cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân lao động. Tuỳ
theo từng thời kỳ cách mạng mà Người đề ra những yêu cầu đạo đức sát hợp để mọi
người cùng phấn đấu. Trong cuốn Đường Kách mệnh, bài đầu
tiên nói về tư cách người cách mệnh, Hồ Chí Minh đã nêu một quan điểm lớn: phải
có cái đức để đi đến cái trí, và khi có trí thì cái đức đảm bảo cho người cách
mạng giữ vững được chủ nghĩa mà mình đã giác ngộ, chấp nhận, đi theo. Có đức
nhưng phải có tài, đức và tài quan hệ mật thiết với nhau. Có đức nhưng phải có
tài,hồng và chuyên phải kết hợp, tài càng lớn thì đức càng phải cao, vì đức –
tài nhằm phục vụ nhân dân. Đạo đức là gốc, là vũ khí mạnh mẽ trong cuộc đấu tranh
vì độc lập dân tộc và CNXH.
Câu 47 : Hãy trình bày quan
điểm của Hồ Chí Minh về những phẩm chất đạo đức của con người Việt Nam trong
thời đại mới? ý nghĩa của quan điểm này đối với công cuộc chống tham nhũng,
lãng phí, quan liêu ở nước ta hiện nay?
Trả lời :
A.Những phẩm chất đạo
đức cơ bản của con người Việt Nam
a. Trung với nước, hiếu với dân
Trong mối quan hệ đạo
đức thì mối quan hệ giữa mỗi người với đất nước, với nhân dân, với dân tộc là
mối quan hệ lớn nhất. Trung, hiếu là phẩm chất đạo đức quan trọng nhất, bao
trùm nhất.
Trung, hiếu là những
khái niệm đã có trong tư tưởng đạo đức truyền thống Việt Nam và phương Đông,
xong có nội dung hạn hẹp. “Trung với vua, hiếu với cha mẹ”, phản ánh bổn phận
của dân đối với vua, con đối với cha mẹ. Hồ
Chí Minh đã vận dụng và đưa vào nội dung mới. Hồ Chí Minh đã kế thừa những giá
trị đạo đức truyền thống và vượt trội. Trung với nước là trung thành với sự
nghiệp giữ nước và dựng nước. Nước là của dân, còn nhân dân là chủ của đất
nước. “Bao nhiêu quyền hạn đều của dân, bao nhiêu lợi ích đều vì dân”. Đây là
chuẩn mực đạo đức có ý nghĩa quan trọng hàng đầu.
Trung với nước, hiếu với
dân là suốt đời phấn đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì CNXH, nhiệm
vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng.
Bác vừa kêu gọi hành động vừa định hướng chính trị- đạo đức cho mỗi người Việt Nam
Đối
với cán bộ đảng viên phải suốt đời đấu tranh cho Đảng, cho cách mạng, đó là
điều chủ chốt của đạo đức cách mạng. Phải tuyệt đối trung thàmh với Đảng, với
dân, phải tận trung, tận hiếu, thì mới xứng đáng vừa là đầy tớ trung thành, vừa
là người lãnh đạo của dân; dân là đối tượng để phục vụ hết lòng. Phải nắm vững
dân tình, hiểu rõ dân tâm, cải thiện dân sinh, nâng cao dân trí để dân hiểu
được quyền và trách nhiệm của người chủ đất nước.
Nội dung chủ yếu của trung với nước là:
- Đặt lợi ích của đảng,
của Tổ quốc, của cách mạng lên trên hết.
- Quyết tâm phấn đấu
thực hiện mục tiêu của cách mạng.
- Thực hiện tốt chủ
trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Nội dung của hiếu với dân là:
- Khẳng định vai trò sức
mạnh thực sự của nhân dân.
- Tin dân, lắng nghe
dân, học dân, tổ chức vận động nhân dân cùng thực hiện tốt đường lối chính sách
của Đảng và Nhà nước.
- Chăm lo đến đời sống
vật chất và tinh thần của nhân dân.
b. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô
tư
Cần là lao động cần cù, siêng năng, lao
động có kế hoạch, sáng tạo năng suất cao; lao động với tinh thần tự lực cánh
sinh, không lười biếng, không ỷ lại, không dựa dẫm. Lao động là nghĩa vụ thiêng
liêng, là nguồn sống, nguồn hạnh phúc của con người.
Kiệm là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm
thì giờ, tiết kiệm tiền của của nhân dân, của đất nước, của bản thân mình. Tiết
kiệm từ cái nhỏ đến cái to; “Không xa sỉ, không hoang phí, không bừa bãi,”
Liêm là “luôn luôn tôn trọng giữ gìn của
công và của dân; không xâm phạm một đồng xu, hạt thóc của nhà nước, của nhân
dân”. Phải trong sạch, không tham lam địa vị, tiền của, danh tiếng, sung sướng.
Không tâng bốc mình. Chỉ có một thứ ham là ham học, ham làm, ham tiến bộ. Hành
vi trái với chữ liêm là:... cậy quyền thế mà đục khoét, ăn của dân, hoặc trộm
của công làm của riêng. Dìm người giỏi, để giữ địa vị và danh tiếng của mình là
trộm vị. Gặp việc phải, mà sợ khó nhọc nguy hiểm, không dám làm là tham uý lạo.
Cụ Khổng nói: người mà không liêm, không bằng súc vật. Cụ Mạnh nói: ai cũng
tham lợi thì nước sẽ nguy.
Chính là không tà, thẳng thắn, đứng đắn.
Đối với mình, với người, với việc.
Đối với mình, không tự
cao, tự đại, luôn chịu khó học tập cầu tiến bộ, luôn kiểm điểm mình để phát huy
điều hay, sửa đổi điều dở.
Đối với người, không
nịnh hót người trên, xem khinh người dưới; luôn giữ thái độ chân thành, khiêm
tốn, đoàn kết, không dối trá, lừa lọc.
Đối với việc, để việc
công lên trên việc tư, làm việc gì cho đến nơi, đến chốn, không ngại khó, nguy
hiểm, cố gắng làm việc tốt cho dân cho nước.
Cần, kiệm, liêm, chính
cần thiết đối với tất cả mọi người. Hồ Chí Minh viết:
“TrờI có bốn mùa: Xuân, Hạ,
Thu, Đông
Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc
Người có bốn đức: cần, kiệm, liêm, chính
Thiếu một mùa thì không thành trời
Thiếu một phương thì không thành đất
Thiếu một đức thì không thành người”.
Cần, kiệm, liêm, chính
rất cần thiết đối với người cán bộ, đảng viên. Nếu đảng viên mắc sai lầm thì sẽ
ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, nhiệm vụ của cách mạng. Cần, kiệm, liêm, chính
còn là thước đo sự giàu có về vật chất, vững mạnh về tinh thần, sự văn minh của
dân tộc. “Nó” là cái cần để “làm việc, làm người, làm cán bộ, để phụng sự Đoàn
thể, phụng sự giai cấp và nhân dân, phụng sự Tổ quốc và nhân loại”.
Chí công vô tư, là làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ
đến mình trước, chỉ biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì nhân dân, vì lợi ích của cách
mạng. Thực hành chí công vô tư là quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức
cách mạng. “phải lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ (tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi
lạc). Chủ nghĩa cá nhân chỉ biết đến mình, muốn “mọi người vì mình”. Nó là giặc
nội xâm, còn nguy hiểm hơn cả giặc ngoại xâm. Hồ Chí Minh viết: “ Một dân tộc,
một đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không
nhất định hôm nay vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không
trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân”. Hồ Chí Minh cũng phân biệt lợi
ích cá nhân và chủ nghĩa cá nhân. Chí công vô tư là tính tốt có thể gồm 5 điều:
nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm. Bồi dưỡng phẩm chất đạo đức cần, kiệm, liêm,
chính, chí công vô tư là để vững vàng qua mọi thử thách : “Giàu sang không
quyến rũ, nghèo khó không thể chuyển lay, uy vũ không thể khuất phục”.
c. Yêu thương con người
Kế thừa truyền thống
nhân nghĩa của dân tộc, kết hợp truyền thống nhân nghĩa với chủ nghĩa nhân đạo
cộng sản, tiếp thu tinh thần nhân văn của nhân loại qua nhiều thế kỷ, qua hoạt
động thực tiễn, Hồ Chí Minh đã xác định tình yêu thương con người là phẩm chất
đạo đức cao đẹp nhất.
Tình yêu rộng lớn dành
cho những người cùng khổ, những người lao động bị áp bức, bóc lột. Hồ Chí Minh
chỉ ham muốn cho đất nước được hoàn toàn độc lập, dân được tự do, mọi người ai
cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. Chỉ có tình yêu thương con người
bao la đến như vậy mới có cách mạng, mới nói đến CNXH và CNCS.
Nghiêm khắc với
mình, độ lượng với người khác. Phải có tình nhân ái với cả những ai có sai lầm,
đã nhận rõ và cố gắng sửa chữa, đánh thức những gì tốt đẹp trong mỗi con người.
Bác căn dặn Đảng phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau, trên nguyên tắc tự
phê bình và phê bình chân thành.
Tình yêu thương con
người còn là tình yêu bạn bè, đồng chí, có thái độ tôn trọng con người, điều
này có ý nghĩa đối với người lãnh đạo.
d. Tinh thần quốc tế trong sáng, thuỷ
chung
Đó
là tinh thần quốc tế vô sản, bốn phương vô sản đều là anh em. Đó là tinh thần
đoàn kết với các dân tộc bị áp bức, với nhân dân lao động các nước. Đó là tinh
thần đoàn kết của nhân dân Việt Nam với tất cả những người tiến bộ trên thế
giới vì hoà bình, công lý và tiến bộ xã hội. Sự đoàn kết là nhằm vào mục tiêu
lớn của thời đại hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
B.Ý
nghĩa
Từ sự phân tích sâu sắc
những biểu hiện, bản chất, nội dung, nguồn gốc của tham ô, lãng phí, quan liêu,
=> những biện pháp nhằm chống các căn bệnh tệ hại này một cách có hiệu quả:
Thứ nhất, phải tăng
cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, rèn luyện đạo đức cách mạng cho
cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Thứ nhì, phải dựa vào
quần chúng, phát động quần chúng tích cực tham gia đấu tranh chống tham ô, lãng
phí, quan liêu và thực hành tiết kiệm.
Thứ ba, phải hoàn thiện
bộ máy quản lý nhà nước, đào tạo và nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ.
Thứ tư phải tăng cường
công tác quản lý, kiểm tra, thanh tra và xử lý kỷ luật nghiêm minh những tập
thể, cá nhân vi phạm.
Thứ năm, thường xuyên
chỉnh đốn đội ngũ cán bộ, đảng viên. Để thực hiện có hiệu quả cần coi trọng và
tiến hành đồng bộ các biện pháp. Người yêu cầu: “Mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt
lợi ích của cách mạng, của Đảng, của nhân dân lên trên hết, trước hết. Phải
kiên quyết nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, bồi dưỡng
tư tưởng tập thể, tinh thần đoàn kết, tính tổ chức và tính kỷ luật”.
Câu 48 : Phân tích nguồn gốc hình
thành tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh.
Trả lời :
Nguồn gốc hình thành
tư tưởng nhân văn-đạo đức HCM?
1- Truyền thống nhân văn của dt:
"Thương người như thể thương thân", "Người trong 1 nước phải
thương nhau cùng";
2- Truyền thống văn hóa Phương đông và phương tây: Sống có nhân nghĩa, luân lý, coi trọng đạo lý làm người. Đó là lòng từ bi của Phật giáo; đó là lòng báo ái của Thiên Chúa giáo; đó là tư tưởng nhân đạo của CMTS, nhất là CMTS pháp 1789, muốn tự do, bình đẳng, bác ái trong quan hệ giữa con người với con người...
3- Cơ sở hoạt động thực tiễn của người: Quan hệ với nhiều tầng lớp nhân dân trong nước, nhất là nhân dân lao động; Đi nhiều nước trên thế giới, cả nước ĐQTB, cả các nước thuộc địa; Thấu hiểu cuộc sống, tình cảnh, ước vọng của các tầng lớp nhân dân trong xh; Bản thân người cũng đã trải qua nhiều cảnh thăng trầm, vất vả, tủi nhục trong cảnh nước mắt, nhà tan...
4- Chủ nghĩa nhân văn mác-xít: nhất là chủ nghĩa nhân đạo cộng sản, khát khao giải phóng cho toàn xh, cho mọi người, nhất là người lao động bị áp bức, bóc lột...
2- Truyền thống văn hóa Phương đông và phương tây: Sống có nhân nghĩa, luân lý, coi trọng đạo lý làm người. Đó là lòng từ bi của Phật giáo; đó là lòng báo ái của Thiên Chúa giáo; đó là tư tưởng nhân đạo của CMTS, nhất là CMTS pháp 1789, muốn tự do, bình đẳng, bác ái trong quan hệ giữa con người với con người...
3- Cơ sở hoạt động thực tiễn của người: Quan hệ với nhiều tầng lớp nhân dân trong nước, nhất là nhân dân lao động; Đi nhiều nước trên thế giới, cả nước ĐQTB, cả các nước thuộc địa; Thấu hiểu cuộc sống, tình cảnh, ước vọng của các tầng lớp nhân dân trong xh; Bản thân người cũng đã trải qua nhiều cảnh thăng trầm, vất vả, tủi nhục trong cảnh nước mắt, nhà tan...
4- Chủ nghĩa nhân văn mác-xít: nhất là chủ nghĩa nhân đạo cộng sản, khát khao giải phóng cho toàn xh, cho mọi người, nhất là người lao động bị áp bức, bóc lột...
Câu 49
: Phân tích khái niệm "con người" trong tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh.
Trả lời :
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, con người được khái niệm vừa là mục tiêu của sự nghiệp giải phóng dân
tộc, giải phóng xã hội, vừa là động lực của chính sự nghiệp đó. Tư tưởng đó được thể hiện rất triệt
để và cụ thể trong lý luận chỉ đạo cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và xây
dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta.
Đối với Hồ Chí Minh, con
người vừa tồn tại
vừa tư cách cá nhân, vừa là thành viên của gia đình và của cộng đồng, có cuộc
sống tập thể và cuộc sống cá nhân hài hòa, phong phú
Con người trong
tư tưởng Hồ Chí Minh không tồn tại như một phạm trù bản thể luận có tính trừu
tượng hóa và khái quát hóa, mà được đề cập đến một cách cụ thể
Tóm lại: Quan niệm
về con người, coi con người là một thực thể thống nhất của "cái cá
nhân" và "cái xã hội", con người tồn tại trong mối quan hệ biện
chứng giữa cá nhân với cộng đồng, dân tộc, giai cấp, nhân loại; yêu thương con
người, tin tưởng tuyệt đối ở con người, coi con người vừa là mục tiêu, vừa là
động lực của sự nghiệp giải phóng xã hội và giải phóng chính bản thân con
người, đó chính là những luận điểm cơ bản trong tư tưởng về con người của Hồ
Chí Minh. Xuất phát từ những luận điểm đúng đắn đó, trong khi lãnh đạo nhân dân
cả nước tiến hành cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước, Hồ
Chí Minh luôn tin ở dân, hết lòng thương yêu, quý trọng nhân dân, biết tổ chức và
phát huy sức mạnh của nhân dân. Tư tưởng về con người của Người thông qua thực
tiễn cách mạng của Người thông qua thực tiễn cách mạng đã trở thành một sức
mạnh vật chất to lớn và là nhân tố quyết định thắng lợi của chính sự nghiệp
cách mạng ấy.
Câu 50 :Lòng thương yêu vô
hạn của Hồ Chí Minh đối với con người được thể hiện như thế nào?
Trả lời :
Kế thừa truyền thống
nhân nghĩa của dân tộc, kết hợp truyền thống nhân nghĩa với chủ nghĩa nhân đạo
cộng sản, tiếp thu tinh thần nhân văn của nhân loại qua nhiều thế kỷ, qua hoạt
động thực tiễn, Hồ Chí Minh đã xác định tình yêu thương con người là phẩm chất
đạo đức cao đẹp nhất.
Tình yêu rộng lớn dành
cho những người cùng khổ, những người lao động bị áp bức, bóc lột. Hồ Chí Minh
chỉ ham muốn cho đất nước được hoàn toàn độc lập, dân được tự do, mọi người ai
cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. Chỉ có tình yêu thương con người
bao la đến như vậy mới có cách mạng, mới nói đến CNXH và CNCS.
Nghiêm khắc với mình, độ
lượng với người khác. Phải có tình nhân ái với cả những ai có sai lầm, đã nhận
rõ và cố gắng sửa chữa, đánh thức những gì tốt đẹp trong mỗi con người. Bác căn
dặn Đảng phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau, trên nguyên tắc tự phê bình
và phê bình chân thành.
Tình yêu thương con
người còn là tình yêu bạn bè, đồng chí, có thái độ tôn trọng con người, điều
này có ý nghĩa đối với người lãnh đạo.
Các bạn tham khảo thêm bài viết này :LÒNG YÊU THƯƠNG CON NGƯỜI
- PHẨM CHẤT CAO ĐẸP TRONG TƯ TƯỞNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH
Trong lịch
sử tư tưởng của nhân loại, từ xưa đến nay đã có nhiều học thuyết, tư tưởng đề
cập đến số phận con người, phản ánh tâm tư, nguyện vọng của con người, thể hiện
ở mức độ, giác độ tiếp cận khác nhau. Nhưng đa phần chỉ dừng lại ở sự phản ánh
những nguyện vọng, ước mơ của con người về một tương lai, về những quan hệ giữa
người và người tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, chỉ có học thuyết nào mang tính cách
mạng và khoa học mới có thể biến những ước mơ, nguyện vọng chân chính của con
người trở thành hiện thực.
Học thuyết Mác sở dĩ là
một học thuyết đầy sức sống, đã chinh phục trái tim, khối óc của hàng triệu con
người giữa thế kỷ XIX đến nay, trước hết vì chủ nghĩa Mác là lý tưởng mang tính
nhân văn cao cả. Nhưng quan trọng hơn là nó đã vạch ra con đường để đi đến xóa
bỏ mọi áp bức, bóc lột, bất công trên trái đất, để xây dựng một chế độ xã hội
tốt đẹp hơn theo những quy luật phát triển khách quan của xã hội.
Tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời đại ngày nay có sức sống bền vững và ảnh hưởng
sâu sắc đến tư tưởng tình cảm của nhân dân Việt Nam và của nhân dân nhiều dân
tộc trên Thế giới, chính vì tư tưởng của Bác thấm đượm chủ nghĩa nhân văn cao
cả, đáp ứng những yêu cầu, nguyện vọng cháy bỏng và sâu xa của dân tộc và nhân
loại.
Tính nhân văn cao cả trong tư tưởng Hồ Chí Minh trước hết biểu hiện ở tấm lòng
yêu thương con người, yêu thương nhân dân hết sức bao la, sâu sắc. Bác đã từng
khái quát về triết lý cuộc sống: “ Nghĩ cho cùng, mọi vấn đề … ở đời và
làm người là phải thương nước, thương dân, thương nhân lọai đau khổ bị áp
bức”. Đó không phải là lòng thương hại của “bề trên” nhìn xuống, cũng không
phải là sự động lòng trắc ẩn của người “đứng ngoài” nhìn vào mà là sự đồng cảm
của những con người cùng cảnh ngộ với thân phận nô lệ, người dân mất nước mà
Bác đã từng trải qua và từng chứng kiến biết bao cảnh đau thương, ngang trái,
bất công từ khi người lớn lên cho đến lúc bôn ba tìm đường cứu nước. Bác khẳng
định: “lòng yêu thương của tôi đối với nhân dân và nhân loại không bao giờ thay
đổi.”
Có thể nói, phẩm chất cao đẹp trong tư tưởng Hồ Chí Minh chính là lòng yêu
thương vô hạn đối với con người. Từ đó, Bác đòi hỏi mọi cán bộ đảng viên phải
có ý chí đấu tranh không mệt mỏi để giải phóng con người. Lúc sinh thời, Bác
chỉ có một ham muốn tột bật là làm sao “nước ta được độc lập, dân ta được tự
do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng phải được học hành”. Về phần
mình Bác chỉ mơ ước một mái nhà nho nhỏ, nơi có non xanh nước biếc để trồng
rau, sớm chiều làm bạn cùng với các cụ già hái củi và các em bé chăn trâu. Từ
lòng yêu thương con người, Bác đã không ngại bôn ba tìm đường cứu nước và
họat động không mệt mỏi để lo cho nước, cho dân. Trước khi đi gặp cụ Mác, cụ
Lênin và các vị cách mạng đàn anh khác, Bác vẫn luôn nghĩ đến con người và sự
nghiệp giải phóng của họ. Thật sâu sắc và cảm động biết bao khi thấy những gì
Bác dặn chúng ta trong di chúc: “Đầu tiên là công việc đối với con người”, Bác
yêu cầu Đảng, Chính phủ phải có thái độ, chính sách đối với các tầng lớp để
đồng bào ta ai ai cũng mát dạ, mát lòng, thêm nhiều phấn khởi, đẩy mạnh sản
xuất.
Từ lòng yêu thương con người, Bác cho rằng phải đem lòng chí công vô tư trong
đối xử với người “phải biết làm cho các tầng lớp nhân dân đoàn kết lại, không
được bênh vực tầng lớp này, chống lại tầng lớp khác. Trong giải quyết những vấn
đề phải nhớ câu không sợ thiếu chỉ sợ không công bằng”.
Từ lòng yêu thương con người phải có niềm tin mãnh liệt vào phẩm giá tốt đẹp
của con người. Người vạch rõ: “Người ta ai cũng có tính tốt và tính xấu. Mỗi
người đều có thiện - ác trong lòng”. Tuy nhiên, “tốt - xấu, thiện - ác
không phải tự nhiên mà có, phần nhiều do giáo dục mà ra”:
Ngủ thì ai cũng như lương thiện
Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ hiền
Hiền dữ phải đâu là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà ra.
Vì vậy, Bác yêu cầu thái độ của người Cách mạng phải có lòng tin trong việc
giáo dục đối với con người, “phải biết làm cho lòng tốt trong mỗi con người nảy
nở như hoa mùa xuân và phần xấu mất dần đi”. Kể cả những người lầm đường lạc
lối cộng tác với địch, Bác cũng có thái độ bao dung. “Năm ngón tay cũng có ngón
ngắn, ngón dài. Nhưng dài ngắn đều được hợp lại nơi bàn tay. Trong mấy triệu
người cũng có người thế này thế khác, nhưng thế này hay thế khác đều dòng dõi
của tổ tiên ta. Vậy ta phải khoan hồng đại lượng, ta phải nhận rằng con Lạc
cháu Hồng thì ai cũng ít nhiều có lòng ái quốc. Đối với những đồng bào lạc lối
lầm đường, ta phải lấy tinh thần nhân ái mà cảm hóa họ”.
Không những thế, tấm lòng bao dung và đại lượng của Bác còn thể hiện rõ hơn khi
xử lý mối quan hệ ta – địch, bạn – thù. Tháng 9/1946, trả lời thư bà Chossie
trong Hội liên hiệp Phụ nữ Pháp, Bác viết: “Theo tinh thần bốn bể đều là anh
em, tôi yêu mến thanh niên Pháp cũng như yêu mến thanh niênViệt Nam Nam
Khi cuộc chiến giữa Việt Nam và Mỹ vào giai đoạn quyết liệt, trong buổi tiếp các
nhà khoa học, các nhà báo Mỹ và Mexico Bác đã nói: “Đối với các ông, các ông
khó mà tin được tôi lấy làm đau lòng không những khi nhân dân Việt Nam bị giết
hại, mà tôi cũng rất buồn phiền khi lính Mỹ bị giết. Tôi thông cảm với nỗi đau
buồn của cha mẹ họ. Vì vậy, chúng tôi nói với nhân dân chúng tôi rằng ta phải
sẳn sàng hoan nghênh nhân dân Mỹ không phải họ đến đây như hiện nay với những
người lính mang vũ khí, mà khi họ đến một lần nữa trong tương lai để giúp đỡ
xây dựng đất nước ta”.
Còn có thể nêu lên nhiều hơn nữa những lời nói, những mẩu chuyện thể hiện sự
rộng mở bao dung về lòng yêu thương con người trong tư tưởng của Bác. Có lẽ vì
thế mà Burchett – nhà báo Australia
Như vậy, chúng ta dể dàng nhận ra rằng trong mỗi hoàn cảnh, lúc chiến tranh
cũng như lúc đã giành thắng lợi….. Bác đều luôn quan tâm đến con
người, đến mọi tầng lớp Nhân dân, thể hiện tư tưởng và tấm lòng rộng mở,
chu đáo, bao dung.
Học tập tư tưởng, đạo đức của Bác trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi mọi cán bộ,
đảng viên, dù ở bất cứ cương vị nào cũng phải thật gần dân, học dân, có trách
nhiệm với nhân dân, quan tâm giải quyết những khó khăn, bức xúc chính đáng của
dân. Phải trăn trở và thấy trách nhiệm của mình khi dân còn khó khăn, nghèo
đói. Không chỉ chia sẽ và đồng cam cộng khổ với dân mà còn phải biết tập hợp,
tổ chức, động viên phát huy sức mạnh của nhân dân, lãnh đạo nhân dân phấn đấu
thoát khỏi đói nghèo, đồng thời tích cực đấu tranh chống tệ tham nhũng, lãng
phí và thói quan liêu, vô cảm, coi thường quần chúng. Đó mới là hành động cụ
thể để thực hiện lời Bác dạy.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét